Yıllarca erkek sanıldı, “bakire doğumuyla” herkesi şaşırttı

Boa Yılanı Ronaldo’nun son dokuz yılını İngiltere’deki bir okulda mutlu bir şekilde tek başına geçirmiş bir erkek yılan olduğuna inanılıyordu. Ancak bir gün öğrenciler, sınıfa gelip 13 yaşındaki yılanın 14 bebek doğurduğunu gördüklerinde büyük bir şaşkınlığa uğradı.

Portsmouth Şehir Koleji’nde hayvan bakımı teknisyeni olan Amanda McLeod, yaptığı açıklamada “Öğrencilerden biri onları rutin bir canlı hayvan kontrolü sırasında keşfetti. İlk başta yanılmış olabileceğini düşündük. Gözlerimize inanamadık!” dedi.

13 yaşındaki Brezilya gökkuşağı boa yılanı Ronaldo’nun daha önce bir veteriner tarafından erkek olduğu açıklanmıştı, ancak bu teşhisinde yanılmış gibi gözüküyor. Üniversitenin sürüngen uzmanı Pete Quinlan, “Ronaldo, sanki büyük bir yemek yemiş gibi normalden biraz daha şişman görünüyordu, ama onun dişi ve hamile olduğunu bir an bile düşünmedik” dedi.

Partenogenez: Bakire doğum nedir?

Boa yılanı, neredeyse on yıldır başka bir yılanla temas halinde olmamasına rağmen, Yunanca “bakire doğum” teriminden türetilen, partenogenez adı verilen nadir bir süreçle üremeyi başardı. Partenogenez, bir embriyonun yumurtanın döllenmesine ihtiyaç duymadan geliştiği eşeysiz üreme şeklidir. Farklı türler çeşitli mekanizmalar kullanarak bunu başarır, ancak omurgalılarda en yaygın olanlardan biri, yumurtanın, yumurta hücresi oluşumundan arta kalan genetik materyali içeren, kutup cisimcikleri adı verilen hücrelerle birleşmesini içerir.

Quinlan, “50 yıldır yılan yetiştiriyorum ve bunun daha önce gerçekleştiğini hiç görmedim. Bebekler aslında annelerinin klonlarıdır, ancak üzerlerindeki işaretler biraz farklı” diye ekledi.

Nadir de olsa, çeşitli böcek, amfibi, kuş, sürüngen ve balık türlerinde partenogenez gerçekleştiği belgelenmiştir. Portsmouth Şehir Koleji, bunun esaret altındaki bir Brezilya gökkuşağı boa yılanında yalnızca üçüncü kez rapor edildiğini söylüyor.

Bu nadir üreme yöntemi, yaşayabilir erkeklerin yokluğuna yanıt olarak ortaya çıkar. Çevresel değişim bazen bir faktör olsa da, bilim insanları hayvanların bu süreci nasıl tetiklediğinden tam olarak emin değil. Örneğin, yaprak bitlerinde aşırı kalabalık ve yırtıcılık dişilerin partenogenezi tercih etmesine neden olurken, bazı tatlı su plankton türlerinde yüksek tuzluluk oranı bu süreci tetikliyor.

Yılanlar, ihtiyaç anında kullanabilecekleri pek çok farklı üreme yöntemine sahip. Örneğin bazı dişi yılanlar, erkeklerden uzun süre ayrı kaldıktan sonra yavru üretmelerine olanak tanıyan bir uzun süreli sperm depolama yeteneğine sahip. Bir örnekte bilim insanları, doğadan toplanmış dişi bir Batı Elmas Sırtlı Çıngıraklı Yılanın, bir erkekle temasının üzerinden yaklaşık altı yıl geçtikten sonra iki sağlıklı yavru doğurduğunu belgeledi ve bu, şimdiye kadar kaydedilen en uzun omurgalı sperm deposu olarak kayıtlara geçti.